Pardus ilk defa 2003 yılında Uludağ Projesi olarak TÜBİTAK
bünyesindeki Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü’nde (UEKAE)
başladı. Alp Öztarhan ve Erkan Tekman isimli iki arkadaşın başlatmış olduğu bir
proje çeşitli evrelerin ardından, Pardus’un daha sağlıklı çalışan en güncel
versiyonunu ise 2017 yılında yayınlandı. Şu anda 19.0 versiyonu aktif olarak
kullanılan Pardus, Türkiye’nin TÜBİTAK katkılı millileştirilmiş Linux tabanlı
yerli işletim sistemi…
Pardus’a geçişle beraber KOBİ’ler ve kamu kurumları, hem
teknoloji bağımlılığından kurtulacak hem de son kullanıcı bilgisayarlarındaki
lisans maliyetleri düşmüş olacak.
Pardus ayrıca yurt içinde birçok önemli kurum tarafından da kullanılıyor.
Bunlar arasında Milli Savunma Bakanlığı, Akaryakıt İkmal ve NATO Pol Tesisleri
İşletme Başkanlığı, çoğunluğu Bursa’da olmak üzere kamu hastanesi, İSKİ, başta
Pendik ve Eyüp belediyeleri ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi başta olmak
üzere birçok kurum bulunuyor.
Kurum ve kuruluşların dokuz adımda
Pardus’a göç etmesi için gereken adımlarsa şöyle sıralanıyor:
Adım 1: Yönetimin desteğinin alınması
Kullanıcı alışkanlıklarını
değiştirmeyi gerektiren her projede olduğu gibi bir özgür yazılım göç
projesinde de, üst yönetimin doğru bilgilendirilmesi ve desteğinin alınması
kritik. Proje sponsorunun kurumun üst yönetiminden olması, üstü yöneticilerin
proje başlangıç toplantılarında bulunması, proje paydaşlarının da, kurum
çalışanlarının da projeyi daha fazla benimsemesini ve değişikliklere yönelik
direncin asgaride olmasını sağlayacaktır.
Adım 2: Detaylı yazılım ve donanım analizi
Projenin kapsamının ve çerçevesinin
sağlıklı çizilebilmesi, Pardus’a ya da özgür yazılım ekosistemine göç
ettirilecek çalışanların ve bilgisayarların belirlenmesi amacıyla kullanıcı ya
da kurum ihtiyaçları ve kaynakları ile ilgili etraflıca bir analiz çalışması
gerekli. Kullanılan özel ve genel yazılımlar, kurum envanterindeki donanımlar
bu aşamada incelenir.
Adım 3: Sağlıklı, adım adım bir göç planlaması
Yapılan analiz ile gerçekçi
hedefler tanımlanarak, göç aşamaları adım adım planlanmalı. Kurumdan kuruma
farklılık gösterebilmekle beraber genel olarak ilk aşamada işletim sistemi
bağımsız çalışabilen, internet tarayıcı, ofis paketi gibi yaygın işlemlere
ihtiyacı olan kullanıcılar göç ettirilir.
Adım 4: Teknik ekip eğitimlerinin gerçekleştirilmesi
Pardus göç yapılacak bilgisayarlara
gerek teknik destek noktasında gerekse bu bilgisayarların yönetiminde görev
alacak ilgili personele teknik eğitimler verilir. Teknik personelin
yetkinliğini artırmayı, günlük operasyonları rahatlıkla gerçekleştirecek hale
gelmelerini hedeflediğimiz bu eğitimler sürecin sağlıklı ilerlemesi için kritik
önem arz eder.
Adım 5: Pardus’a göç ile ilgili kullanıcılara farkındalık seminerleri
ve eğitimlerin verilmesi
Hem özgür yazılım ekosistemini, hem
de Pardus göç yapılmasının sebeplerini örneklerle son kullanıcılara aktararak
hem karşılaşılabilecek direnç asgariye indirilir hem de doğru bilgilendirme
yapılması sayesinde kullanıcıların desteğinin alınması imkanı doğar.
Farkındalık seminerlerinin
ardından, ihtiyaç halinde kullanıcılara, yaygın kullanılan özgür yazılımlar
(resim görüntüleme, ofis paketleri) ile ilgili eğitimler verilebilir.
Adım 6: Merkezi yönetim altyapısı kurulması
Kurulacak yapının ilgili teknik
personel tarafından kolayca yönetilebilmesi, operasyonel maliyetleri de aşağı
çekerek iş sürekliliğini maksimize edebilecek, tüm Pardus kullanıcı
bilgisayarlarının merkezden yönetilebileceği bir sistem kurulur.
Adım 7: Kurumun ihtiyaçlarına göre Pardus’ta özelleştirmeler yapılması
Özgür yazılım ekosisteminin en
önemli avantajlarından birisi de işletim sisteminin dahi kurum ihtiyaçlarına
göre özelleştirilebilmesi. Kurum çalışanlarının aşina olduğu kısa yollardan,
bilgisayar ara yüzüne, bağlanılacak sunucu sistemlerden, kullanılacak
uygulamalara kadar pek çok özellik kuruma göre özelleştirilebilir.
Adım 8: Pilot bir birimde testlerin yapılması
Özelleştirilen işletim sistemi test
kurulumlarından sonra belirlenen bir birimde pilot kurulumlar ile son
kullanıcıların kullanımına sunulur. Gelen geri bildirimlere göre gerekli
durumlarda düzenlemeler gerçekleştirilir ve artık Pardus kurum içerisinde
yaygınlaştırılabilir.
Adım 9: Birim birim Pardus’a geçişin sağlanması
Bu aşamada artık teknik personel
bilgisayarları yönetebilmekte, gerekli bakımları verebilmektedir. Kurumun
birimlerinde geçişler çeşitli faktörlere göre planlanarak birim birim
kullanıcılar göç ettirilir.
