Washington Post gazetesinin yaptığı araştırmalar sonucu, Crypto AG isimli köklü şifreleme teknolojileri firmasının aslında bazı istihbarat örgütlerinin kontrolünde olduğu ortaya çıktı.
1920 yılında Arvid Gerhard Damm tarafından İsviçre’de kurulan AB Cryptoteknik Damm isimli firma, Damm’ın ölümünün ardından Rus asıllı mühendis Boris Hagelin’e geçmiş. Rus devrimi sırasında İsviçre’ye kaçan Hagelin, Almanya’nın Norveç’e girmesi ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri’ne geçiş yapmış. Orduya pazarladığı kripto cihaz ile ünlenen ve şirketi Crypto AG ismiyle İsviçre’ye taşıyan Hagelin, burada kripto teknolojinin ünlü isimlerinden William Friedman ile yakın bir arkadaşlık da kurmuş.
1960’lı yıllarda yenilenen dijital şifreleme teknolojisi, şifrelerin arasına sızmayı daha kolay hale getirdi. Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) firmanın algoritmalarını manipüle edip, güvenli zannedilen şifreleri rahatlıkla çözebiliyordu. Hagelin’in bu dönemde müttefik ülkelere ekstra güvenlik sağlayan cihazlar, diğer müşterileri için ise standart cihazlar satmaya başladı.
1970 yılında Crypto AG CIA ve BND isimli istihbarat birimleri tarafından satın alınana kadar hangi ülkelere ne kadar cihaz satıldığı bilinmiyor. Rubikon Operasyonu verilen bu satın almanın ardından istihbarat ajansları hem sattıkları ürünlerden para kazanıyor hem de ülkelerin şifreli görüşmelerine dahil olabiliyor.
Washington Post’a göre Crypto AG aracılığıyla elde edilen bilgiler arasında 1978 yılında Mısır devlet başkanının Kahire ile yaptığı konuşmaların dinlenmesi, 1979 yılında Tahran’da devrim hükümetinin izlenmesi, Berlin’de gerçekleşen bombalı saldırı olayında Libya yöneticilerinin yaptığı telefon görüşmeleri ve Falkland Adaları savaşı sırasında Arjantin ordusunun planlarının ele geçirilmesi gibi şeyler var.
1995 yılında Crypto AG ile CIA arasındaki ilişkilerin güçlenmeye başlamasıyla birlikte birçok ülkenin firmadan cihaz satın almayı bıraktığı söyleniyor. Ayrıca ABD’nin elde ettiği istihbarat bilgilerini İngiltere, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda ile paylaştığı bir program olduğu da söyleniyor.
Belgelere göre 1994 yılında BDN’nin bu ortaklıktan çekildiği ve sahip olduğu hisseleri CIA’e devrettiği görülüyor. CIA 2018 yılına kadar faaliyetlerini devam ettirmiş, daha sonra ise firmayı iki özel firmaya ayırarak, hisselerini bu firmalara devretmiş. Firmanın önemli yöneticileri tarafından kurulan CyOne Security AG ve dış ülke satışlarını yöneten Crypto AG. Crypto AG şu anda İsviçreli bir girişimcinin yönetiminde çalışmaya devam ediyor.
Neredeyse 120 ülkeye satılan kripto cihazlarının ne durumda olduğu konusu ise bilinmiyor. Firmalar istihbarat birimleri ile ilişkisi olmadığını ve Crypto AG firmasının geçmişi ile bir ilgileri olmadığını belirtiyorlar.
İsviçre hükümeti iddiaları geçen ay öğrendiğini söylüyor. Crypto AG cihazlarının dış ülkelere satışı hükümet tarafından yasaklanmış durumda. Konu hakkında araştırma yapıp rapor sunmak için üst düzey bir hakim görevlendirildi. Hakimin yaptığı araştırmalar sonucu raporunu Haziran ayında sunması bekleniyor.
